Page 4 - Demo
P. 4
TERMOKUPL B%u0130LG%u0130LER%u0130Termokupllar (%u0131s%u0131l %u00e7ift), geni%u015f bir %u015fekilde kullan%u0131lan s%u0131cakl%u0131k %u00f6l%u00e7%u00fcm ara%u00e7lar%u0131d%u0131r. Ucuz ve de%u011fi%u015ftirilebilirdirler, standart ba%u011flant%u0131 noktalar%u0131 vard%u0131r. %u00c7e%u015fitli tipler ile -200 %u00b0C%u2019den +2300%u00b0C%u2019ye kadar geni%u015f bir s%u0131cakl%u0131k aral%u0131%u011f%u0131nda %u00f6l%u00e7%u00fcm yapabilirler. Temel s%u0131n%u0131rlamalar%u0131 kesinliktir ki bunun sonucu olarak 1 %u00b0C%u2019den daha k%u00fc%u00e7%u00fck %u00f6l%u00e7%u00fcm hatalar%u0131na eri%u015fmek zor olabilir.Termokupllar, farkl%u0131 iki metal ala%u015f%u0131m%u0131n u%u00e7lar%u0131n%u0131n birbiri ile kaynaklanmas%u0131 sonucu elde edilir. Kaynat%u0131lan nokta SICAK NOKTA, a%u00e7%u0131k kalan iki u%u00e7 SO%u011eUK NOKTA veya referans nokta olarak adland%u0131r%u0131l%u0131r. Bu iki nokta aras%u0131ndaki s%u0131cakl%u0131k fark%u0131na orant%u0131l%u0131 olarak olu%u015fan ve termoelektrik voltaj ya da Seebeck voltaj%u0131 da denen (1821%u2019de bu etkiyi ke%u015ffeden Estonyal%u0131 fizik%u00e7i Thomas Seebeck%u2019in ismine atfen) mV seviyelerindeki bir gerilimin varl%u0131%u011f%u0131 termokupllar%u0131n s%u0131cakl%u0131k %u00f6l%u00e7%u00fcm%u00fcnde geni%u015f bir %u015fekilde kullan%u0131 %u0130mas%u0131n%u0131 sa%u011flam%u0131%u015ft%u0131r. Bu gerilim g%u00fcn%u00fcm%u00fczde kullan%u0131lan metal ala%u015f%u0131mlar%u0131n t%u00fcrlerine g%u00f6re 1 %u00b0C ba%u015f%u0131na 1 ile 70 pV (mikrovolt) d%u00fczeylerindedir.Termokupllarla ilgili bir %u00f6nemli nokta da, termokupllar%u0131n belli bir noktadaki kesin s%u0131cakl%u0131%u011f%u0131 de%u011fil, iki nokta aras%u0131ndaki s%u0131cakl%u0131k fark%u0131n%u0131 %u00f6l%u00e7meleridir. %u015eekil%u2019de s%u0131cak nokta ile so%u011fuk nokta s%u0131cakl%u0131k da%u011f%u0131l%u0131m%u0131 nas%u0131l olursa olsun, olu%u015fan gerilimin bu iki nokta aras%u0131ndaki s%u0131cakl%u0131k fark%u0131na ba%u011fl%u0131oldu%u011fu g%u00f6r%u00fclmektedir.S%u0131cak nokta ile so%u011fuk nokta aras%u0131ndaki s%u0131cakl%u0131k fark%u0131 nedeniyle olu%u015fan gerilim yada EMF (a%u015fa%u011f%u0131da), s%u0131cak noktan%u0131n s%u0131cakl%u0131%u011f%u0131 sabit kalmak %u00fczere so%u011fuk noktan%u0131n s%u0131cakl%u0131%u011f%u0131 de%u011fi%u015ftirildi%u011finde de%u011fi%u015fece%u011finde farkl%u0131 s%u0131cakl%u0131k de%u011ferleri okunur. Bu nedenle mV tablolar%u0131ndaki de%u011ferlerlerde standard%u0131 sa%u011flamak i%u00e7in %u00f6l%u00e7%u00fclen s%u0131cakl%u0131k kar%u015f%u0131l%u0131%u011f%u0131 mV de%u011ferleri so%u011fuk noktan%u0131n 0%u00b0C%u2019de sabitlenmesi ile elde edilmi%u015ftir. %u00d6rne%u011fin 200%u00b0C%u2019ye kar%u015f%u0131l%u0131k gelen mV de%u011ferleri termokuplun s%u0131cak noktas%u0131 200%u00b0C iken so%u011fuk noktan%u0131n 0%u00b0C%u2019de sabit tutulmas%u0131 ile u%u00e7 noktada %u00f6l%u00e7%u00fclen de%u011ferlerdir.Termokupllar, i%u00e7inde bulunduklar%u0131 fiziksel ortam%u0131n (proses) %u00f6zellikleri g%u00f6z %u00f6n%u00fcne al%u0131narak %u00f6zel koruyucu k%u0131l%u0131f i%u00e7erisine yerle%u015ftirilir. Koruyucu k%u0131l%u0131flar da yine fiziksel ortam%u0131n %u00f6zelliklerine g%u00f6re farkl%u0131 maddelerden yap%u0131lmaktad%u0131r. Eleman telleri de iki farkl%u0131 kutupta yer ald%u0131%u011f%u0131ndan yal%u0131t%u0131mlar%u0131 seramik izolat%u00f6rlerle sa%u011flan%u0131r.Termokupllarda olu%u015fan gerilim de%u011feri %u00e7ok k%u00fc%u00e7%u00fck oldu%u011fundan 50-60Hz%u2019lik g%u00fc%u00e7 kaynaklar%u0131 gibi cihazlar%u0131n olu%u015fturdu%u011fu %u00e7evresel g%u00fcr%u00fclt%u00fc (noise) %u00f6l%u00e7%u00fclen de%u011ferleri etkileyebilir. Bu durum g%u00f6z %u00f6n%u00fcne al%u0131narak %u00f6l%u00e7%u00fcmler de%u011ferlendirilmelidir.Termokupllardan elde edilen ve s%u0131cakl%u0131k %u00f6l%u00e7%u00fcm%u00fcnde kullan%u0131lan sinyaller lineer de%u011fildir. Bu nedenle analog yada say%u0131sal %u00f6l%u00e7%u00fcm yapan cihazlarda kullan%u0131lacak sinyaller lineerize edilmelidir.4

