Page 56 - Demo
P. 56
PROSES KONTROLEnd%u00fcstride kontrol sistemleri prosesin karma%u015f%u0131kl%u0131%u011f%u0131na ve uygulaman%u0131n niteliklerine g%u00f6re b%u00fcy%u00fck %u00f6l%u00e7%u00fcde farkl%u0131l%u0131klar g%u00f6stermektedir. %u00d6rne%u011fin petrokimya end%u00fcstrisindeki prosesler ile otomotiv end%u00fcstrisindeki prosesler birbirinden farkl%u0131 tipte kontrol fonksiyonlar%u0131na ihtiya%u00e7 duymaktad%u0131r. Kontrol d%u00f6ng%u00fcs%u00fc basit s%u0131cakl%u0131k ve bas%u0131n%u00e7 %u00f6l%u00e7%u00fcmleri ile s%u0131n%u0131rl%u0131 olabilece%u011fi gibi, s%u0131cakl%u0131k, bas%u0131n%u00e7, havaland%u0131rma vb. parametrelerin birlikte kullan%u0131m%u0131na ihtiya%u00e7 duyan, %u00e7ok k%u0131sa zamanda sisteme m%u00fcdahale edilmesini gerektiren uygulamalarda olabilir.Genel olarak kontrol tipleri a%u00e7%u0131k ve kapal%u0131 olmak %u00fczere iki gurupta ele al%u0131n%u0131r. A%u00e7%u0131k d%u00f6ng%u00fc kontrol sisteminde kontrol edilen elemandan geri besleme al%u0131nmaz yani, kontrol eden eleman kontrol edilenin durumunu bilemez.Kapal%u0131 d%u00f6ng%u00fc kontrol sistemlerinde esas olarak denetlenen sistem ve denetim organlar%u0131 olarak ikiye ayr%u0131l%u0131r. Denetim orga- n%u0131n%u0131n g%u00f6revi %u00f6l%u00e7me eleman%u0131 %u00fczerinden geri beslenen %u00e7%u0131k%u0131%u015f b%u00fcy%u00fckl%u00fc%u011f%u00fcn%u00fc giri%u015f ile kar%u015f%u0131la%u015f,t%u0131rmak ve olu%u015fabilecek hatalar%u0131n yap%u0131s%u0131na ve kendi denetim etkisine ba%u011fl%u0131 olarak uygun bir kumanda veya denetim sinyali %u00fcretmektir.A%u015fa%u011f%u0131da geri beslemeli bir denetleme sisteminin %u00e7izimi g%u00f6r%u00fclmektedir.KONTROL B%u0130%u00c7%u0130MLER%u0130End%u00fcstride kullan%u0131lan cihazlar bir kontrol bi%u00e7imi veya birden fazla kontrol bi%u00e7iminin beraber %u00e7al%u0131%u015fabilece%u011fi %u015fekilde %u00fcretilmektedir. T%u00fcm kontrol bi%u00e7imlerinin birbirlerine kar%u015f%u0131 %u00e7e%u015fitli %u00fcst%u00fcnl%u00fckleri ve yetersizlikleri vard%u0131r. O nedenle uygulanacak kontrol bi%u00e7imi ilgili prosesin %u00f6zellikleri g%u00f6z %u00f6n%u00fcne al%u0131narak se%u00e7ilmelidir.Yayg%u0131n kullan%u0131lan kontrol bi%u00e7imleri %u015funlard%u0131r:%u2022 ON/OFF Kontrol (ON/OFF Control)%u2022 Oransal Kontrol (Proportional Control)%u2022 Oransal+%u0130ntegral Kontrol (Proportional Pluslntegral Control)%u2022 Oransal+T%u00fcrev Kontrol (Proportional Plus Derivative Control)%u2022 Oransal+%u0130ntegral+T%u00fcrev Kontrol (Proportional Plus Integral Plus Derivative Control%u2022 Zaman veya Ak%u0131m Oransal Kontrol (Time or Current Proportional Control)%u0130K%u0130 KONUMLU veya ON/OFF KONTROL (ON/OFF)En basit kontrol y%u00f6ntemidir. Evlerde ve end%u00fcstride yayg%u0131n olarak kullan%u0131lmaktad%u0131r. %u00d6l%u00e7%u00fclen de%u011fer istenen de%u011ferle kar%u015f%u0131la%u015ft%u0131r%u0131larak kontrol i%u015flemi ger%u00e7ekle%u015ftirilir. Bu y%u00f6ntemde iki durum vard%u0131r. %u201cTam a%u00e7%u0131k%u201d ve %u201cTam kapal%u0131%u201d. Bu durumlardan biri %u00f6l%u00e7%u00fclen de%u011fer istenen de%u011ferin %u00fczerinde oldu%u011funda, di%u011feri ise istenen de%u011ferin alt%u0131nda iken kullan%u0131l%u0131r (Sistem tasar%u0131m%u0131na g%u00f6re anahtar bir durumda a%u00e7%u0131k, di%u011fer durumda kapal%u0131 olarak d%u00fc%u015f%u00fcn%u00fclebilir).Bu kontrol tipi durumlar aras%u0131nda h%u0131zl%u0131 ge%u00e7i%u015f sa%u011flar ancak sistemin istenen duruma gelmesi atalet sorunu nedeniyle uzun s%u00fcrer. Bu nedenle bir%u00e7ok uygulamada ON/OFF kontrol %u00f6nerilmez. Genelde, ON/OFF kontrol%u00fcn daha etkili olabilmesi i%u00e7in histerisis (hysterisis) parametresi kontrol fonksiyonuna eklenir (Diferansiyel PROSESKONTROL B%u0130%u00c7%u0130MLER%u013056

