Page 60 - Demo
P. 60
ZAMAN veya AKIM ORANSAL KONTROL(TIME or CURRENT PROPORTIONING CONTROL)Oransal kontrol bi%u00e7imini kullanan sistemlerde s%u0131k%u00e7a kullan%u0131lan y%u00f6ntemlerden biri de zaman oransal veya ak%u0131m oransal kontrol y%u00f6ntemidir.Zaman oransal kontrolde kontrol edilen de%u011fi%u015fkene verilen enerji belli bir zaman s%u00fcrecinin y%u00fczdesi ola,rak hesaplan%u0131r. %u00c7o%u011funlukla kontakt%u00f6rler yada solid-state cihazlarda kullan%u0131l%u0131r. Ak%u0131m oransal kontrolede ise kontrol %u00e7%u0131k%u0131%u015f%u0131 genellikle 4-20 mA%u2019dir. Bu ak%u0131m solid-state g%u00fc%u00e7 arac%u0131n%u0131 yada bir motorla kontrol edilen vanalar%u0131 kontrol etmek amac%u0131yla kullan%u0131l%u0131r. A%u015fa%u011f%u0131da geri beslemeli bir denetleme sisteminin %u00e7izimi g%u00f6r%u00fclmektedir.PROSESKONTROL B%u0130%u00c7%u0130MLER%u0130OnOff201612840%50%100%mAMATEMAT%u0130KSEL G%u00d6STER%u0130MLERU= Pout + Iout + Dout(Pout, Iout ve Dout terimleri ilgili etkilerin %u00e7%u0131k%u0131%u015flar%u0131n%u0131 ifade etmektedir.)PID ifadesi ad%u0131ndan da anla%u015f%u0131laca%u011f%u0131 gibi Oransal Kontrol, %u0130ntegral veT%u00fcrev etkilerinin birlikte kullan%u0131m%u0131 ile uygulanan bir kontrol t%u00fcr%u00fcd%u00fcr.Bu nedenle %u00e7%u0131k%u0131%u015f de%u011feri a%u015fa%u011f%u0131daki gibi ifade edilebilir:ORANSAL KAZAN%u00c7Pout= Kp e(t)Pout= Oransal %u00c7%u0131k%u0131%u015fKp= Oransal Kazan%u00e7 (Ayar parametresidir)e= Hata de%u011feridir (Set de%u011feri - Proses De%u011feri)t= zaman%u0131 yada %u015fu an%u0131 ifade ederY%u00fcksek oransal kazan%u00e7 %u00e7%u0131k%u0131%u015ftaki verilen bir hatada b%u00fcy%u00fck de%u011fi%u015fimlereneden olur. Ancak fazla b%u00fcy%u00fck verildi%u011finde sistem istikrars%u0131z halegelebilir. Bunun tersi olarak d%u00fc%u015f%u00fck oransal kazan%u00e7 hatada k%u00fc%u00e7%u00fckde%u011fi%u015fimler olu%u015fturur ve bu nedenle sistemin hassasiyeti azal%u0131r. %u00c7okd%u00fc%u015f%u00fck oldu%u011funda sistem de%u011fi%u015fimlere kar%u015f%u0131l%u0131k veremeyebilir.%u0130NTEGRAL ETK%u0130S%u0130Iout= Ki %u222b 0t e%u0442d%u0442Iout= %u0130ntegral %u00c7%u0131k%u0131%u015fKi= %u0130ntegral Kazanc%u0131e = Hata de%u011feri%u0442= %u0130ntegralin hesaplanaca%u011f%u0131 zaman aral%u0131%u011f%u0131d%u0131r.Integralin etkisi hem olu%u015fan hata ile hem de hatan%u0131n s%u00fcresi ileorant%u0131l%u0131d%u0131r. Belli bir zaman s%u00fcrecindeki hatalar toplanarak toplam bir d%u00fczeltme de%u011feri olu%u015fturur. Bu da bir integral kazan%u00e7 de%u011feri ile%u00e7arp%u0131larak toplam d%u00fczeltme de%u011ferine eklenir.%u0130ntegral etkisi sistemin istenen set point %u00fczerinde hareket etmesinih%u0131zland%u0131r%u0131r ve yaln%u0131z oransal kontrol%u00fcn yap%u0131ld%u0131%u011f%u0131 bir sistemde %u00e7%u0131k%u0131%u015f hatas%u0131n%u0131 b%u00fcy%u00fck %u00f6l%u00e7%u00fcde en aza indirir. Ancak integral ge%u00e7mi%u015f hatalar%u0131n toplam%u0131n%u0131 tuttu%u011fundan overshootlara neden olabilir.T%u00dcREV ETK%u0130S%u0130Dout= KddedtDout= T%u00fcrevsel %u00e7%u0131k%u0131%u015fKd= T%u00fcrevsel Kazan%u00e7e= Hata de%u011ferit= t%u00fcrevin hesaplanaca%u011f%u0131 zaman de%u011feridir.Proses hatas%u0131n%u0131n de%u011fi%u015fim oran%u0131 belli bir zamandaki e%u011frinin e%u011fimi ile hesaplanmaktad%u0131r. Bu de%u011fer bir t%u00fcrev kazan%u00e7 katsay%u0131s%u0131 ile %u00e7arp%u0131larak toplam d%u00fczeltme de%u011ferine eklenir.T%u00fcrev etkisi kontrol%u00f6r %u00fczerindeki set noktas%u0131 %u00e7evresindeki de%u011fi%u015fimlerin b%u00fcy%u00fckl%u00fc%u011f%u00fcn%u00fc azalt%u0131r, bu sayede integral etkisi ile olu%u015fan overshootlar engellenmi%u015f ve daha kararl%u0131 bir sistem olu%u015fturulmu%u015f olur. Ancak%u00e7evresel g%u00fcr%u00fclt%u00fcn%u00fcn fazla oldu%u011fu sistemlerde t%u00fcrev etkisi sistemin karars%u0131z hale gelmesine neden olabilir.GENEL PID ALGOR%u0130TMASIU= Kp e(t) + K %u222b 0t e%u0442d%u0442 + KddedtKp= Oransal Kazan%u00e7Ki= %u0130ntegral Kazanc%u0131Kd= T%u00fcrev Kazanc%u0131d%u0131r.PID kontrol tipi bu %u00fc%u00e7 kontrol tipini de kullan%u0131r ve daha kararl%u0131 ve hatas%u0131 en aza indirilmi%u015f bir sistem elde edilmesini sa%u011flar.60

